Katecheza X – Kryzys małżeński drogą do rozwoju

Małżeństwo jest naturalną drogą do świętości dla małżonków. Pan Bóg powołuje konkretnych ludzi i umacnia ich związek w sakramencie małżeństwa. Z Bożą pomocą realizują oni przez całe życie własną drogę do świętości. Mąż staje się odpowiedzialny za świętość swojej żony, ale żona jest odpowiedzialna za świętość swojego męża. Oboje rodzice są odpowiedzialni za świętość swoich dzieci. 


Powołanie do świętości można w małżeństwie realizować we wszystkich przejawach życia małżeńskiego i rodzinnego. Nawet kryzysy mogą stać się drogą do wzrastania do świętości małżonków: święte nie są przecież tylko te małżeństwa, które nie popełniają błędów, ale także te, które potrafią znaleźć wyjście z sytuacji kryzysu. Św. Paweł pisał, „gdzie wzmógł się grzech, tam jeszcze obficiej rozlała się łaska”. W kontekście kryzysu małżeńskiego, tam, gdzie więcej błędów, potrzeba większej miłości, by je naprawić; tam gdzie są zranienia, trzeba jeszcze więcej wzajemnej troski i życzliwości by te rany zagoić. W czasie kryzysu warto więc tę łaską zauważyć i chętnie z niej skorzystać. Kluczowa jest nasza wiara w to, że 
z danego problemu można wspólnymi siłami wyjść oraz świadomość, że Bóg w pokornej modlitwie człowieka otwiera go na te uzdrawiającą łaskę.  

 

Papieska Rada ds. Rodziny podaje że „Instytucja małżeństwa przeżywa mniejszy kryzys tam, gdzie tradycyjne rodziny są silniejsze”. Nie mniej jednak kryzys małżeńsko-rodzinny stanowi nieodłączną część życia rodzinnego i występuje wszędzie tam, gdzie obietnice przysięgi małżeńskiej są łamane. Pierwszy przejaw kryzysu ma miejsce najczęściej wtedy, gdy któreś z małżonków przestaje okazywać miłość, czułość i wsparcie. Innym znakiem kryzysu może być brak miłości do dzieci i zaniedbywanie ich katolickiego wychowania. Do kryzysu małżeństwa prowadzi też zaniedbywanie przez któregoś z małżonków więzi z Bogiem. W obliczu takich sytuacji najważniejsze jest, by małżonkowie otwarcie rozmawiali o tym ze sobą oraz z pomocą Boga i kompetentnych ludzi pokonali swoje słabości. Można najpierw szukać pomocy u duszpasterza, w szczerej spowiedzi, lub też w poradni życia rodzinnego lub u wykwalifikowanego w terapii małżeństw i rodzin specjalisty. Duszpasterskie poradnictwo małżeńskie oferuje rodzinom wsparcie zarówno na poziomie psychologicznym i jak i teologicznym, rozwijając małżonków i optymalizując ich wspólne życie. Przedmiotem pomocy są tu zazwyczaj konflikty międzypokoleniowe i małżeńskie, bezdzietność, uzależnienia, kryzys wiary, odpowiedzialne rodzicielstwo i problemy wychowawcze, a także przygotowanie do małżeństwa. Poradnictwo to może przebiegać na trzech etapach: przed wystąpieniem negatywnych zjawisk (profilaktyka), w trakcie problemu (terapia), jak i po ustaniu kryzysu (rehabilitacja więzi małżeńskiej).


Najsilniejsze małżeństwa to nie takie, które nie mają problemów (bądź udają, że ich nie mają), ale takie, które odpowiednio na nie reagują i wspólnie stawiają im czoła. Relacja małżeńska staje się wtedy nawet jeszcze silniejsza. Podstawową zasadą do wyjścia a problemu jest ewangeliczna zasada, że prawda nas wyzwoli. Pomoc łaski Bożej pozwala przezwyciężyć momenty słabości i zagubienia, prowadzi do oczyszczenia, a także wzmocnienia komunii małżonków. Św. Jan Paweł II przypomina: „droga wiernej miłości w małżeństwie sakramentalnym,  w którym uobecnia się tajemnica Odkupienia, oznacza udział w krzyżu Chrystusa, który – zgodnie z chrześcijańskim paradoksem – ‘wiąże szczęście z akceptacją cierpienia w duchu wiary’. Droga ta oznacza zatem ‘przyjęcie miłości Chrystusowej’, która ‘wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma’”. Trudności są zatem częścią ludzkiego życia oraz sprawdzianem naszej wierności zarówno złożonej przysiędze jak i wierności Bogu. Jedynie prawdziwe partnerstwo i szczera współpraca ze współmałżonkiem pozwala nie tylko pokonać trudności, ale i dokonać postępu na własnej drodze do świętości.


Każdy człowiek ze swojej natury jest zaproszony do Bożego projektu miłości, który jest równoznaczny z rozwojem wiary, które w Piśmie Świętym porównywane są do związku miłości między kobietą i mężczyzną. Podobnie jak życie małżonków jest w pewnym sensie codziennym przekraczaniem progu odrodzenia, codziennym potwierdzaniem na nowo raz złożonej przysięgi miłości, tak „wiara, dla tych, którzy według niej żyją, może trwać tylko wówczas, kiedy się odradza i przekracza próg”. Związek życia małżeńskiego z wiarą małżonków i ich relacją do Pana Boga okazuje się kluczowy w sytuacjach kryzysu. Dlatego też pojawiające się w życiu kryzysy otwierają zawsze możliwość jakiejś zmiany, odroczenia i przekroczenia progu. Chodzi nie tylko o wykorzystanie tej sytuacji na osobisty wzrost czy rozwój, ale przede wszystkim na wykształcenie lepszych sposobów radzenia sobie z problemami. 


Zawalczmy wspólnie, by także i w naszych rodzinach każdy kryzys dzięki Bożej łasce prowadził nas do jeszcze głębszego zaufania Bogu oraz do umocnienia więzi międzyludzkich.

 

Opracował: ks. Karol Nędza